.برای دستیابی به فایل پادکست برنامه ۹۱۹ بر روی این لینک کلیک کنید

PDF متن نوشته شده برنامه با فرمت

  - نسخه ریز مناسب پرینت PDF تمام اشعار این برنامه با فرمت

- نسخه درشت PDF تمام اشعار این برنامه با فرمت 

   خوانش تمام ابیات این برنامه - فایل صوتی

خوانش تمام ابیات این برنامه - فایل تصویری

برای دستیابی به اطلاعات مربوط به جبران مالی‌ بر روی این لینک کلیک کنید.

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

کالبدِ ما ز خواب کاهل و مشغول خاست

آنکه به رقص آوَرَد کاهل ما را کجاست؟

آنکه به رقص آوَرَد پردهٔ دل بردَرَد

این همه بویِش کند، دیدنِ او خود جداست

جنبشِ خلقان ز عشق، جنبشِ عشق از ازل

رقصِ هوا از فلک، رقصِ درخت از هواست

دل چو شد از عشق گرم، رفت ز دل ترس و شرم

شد نفَسَش آتشین، عشق یکی اژدهاست

ساقیِ جان در قدح دوش اگر دُرد ریخت

دُردیِ ساقیِّ ما جمله صفا در صفاست

بادهٔ عشق ای غلام نیست حلال و حرام

پر کن و پیش آر جام، بنگر نوبت که راست

ای دلِ پاکِ تمام، بر تو هزاران سلام

جملهٔ خوبان غلام، جملهٔ خوبی تو راست

سجده کنم پیشِ یار، گوید دل: هوش دار

دادنِ جان در سجود، جانِ همه سجده‌هاست

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

کالبدِ ما ز خواب کاهل و مشغول خاست

آنکه به رقص آوَرَد کاهل ما را کجاست؟

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۰۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1603

من بُدم غافل به شغلِ قال و قیل

بود در باطن چنین رنجی ثقیل

چون به جِد مشغول باشد آدمی

او ز دیدِ رنجِ خود باشد عَمی

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۴۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1644

هر زمان دل را دگر رایی بُوَد

آن نَه از وی، لیک از جایی بُوَد

پس چرا ایمن شوی بر رایِ دل

عهد بندی تا شوی آخِر خَجِل؟

این هم از تأثیرِ حکم است و قَدَر

چاه می‌بینیّ و، نتوانی حَذَر

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۸۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1687

گفت: می‌دانم سبب این نیش را

می‌شناسم من گناهِ خویش را

من شکستم حرمتِ اَیمانِ(۱) او

پس یمینم(۲) بُرد دادِستانِ او

من شکستم عهد و، دانستم بَدست

تا رسید آن شومیِ جُرأت به دست

(۱) اَیْمانِ: جمع یمین، سوگند

(۲) یَمین: دست راست

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۹۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1692

وآن که او دانست، او فرمان‌رواست

با خدا سامانِ پیچیدن کجاست؟

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۵۱۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2515

چشم بر اسباب از چه دوختیم؟

گر ز خوش‌چشمان، کَرَشم(۳) آموختیم

هست بر اسباب، اسبابی دگر

در سبب منگر، در آن افگن نظر

انبیا در قطعِ اسباب آمدند

معجزاتِ خویش بر کیوان زدند(۴)

(۳) کَرَشم: مخفّف کرشمه، ناز و غمزه و اشاره به چشم و 

ابرو، تجّلیِ جلالیِ حضرت حق تعالی

(۴) بر کیوان زدند: به عالی‌ترین مرتبه آسمان رساندند.

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۵۲۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2520

جمله قرآن هست در قطعِ سبب

عِزِّ درویش و، هلاکِ بولهب

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۲۳۱۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2313

چشم‌ بندِ خلق، جز اسباب نیست  

 هر که لرزد بر سبب، ز اصحاب نیست

مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۶۲۶ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1626

کارِ من بی علّت است و مُستقیم

هست تقدیرم نه علّت، ای سَقیم(۵)

عادتِ خود را بگردانم به وقت

این غبار از پیش، بنشانم به وقت

(۵) سَقیم: بیمار

------------

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۳۴۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 1344, Divan e Shams

دَمِ او جان دَهَدَت رو ز نَفَخْتُ(۶) بپذیر

کارِ او کُنْ فَیکون‌ است، نه موقوفِ علل

(۶) نَفَخْتُ: دمیدم

------------

مولوی، مثنوی، دفتر اول، بیت ۱۳۸۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1381

حق، قدم بر وی نَهَد از لامکان

آنگه او ساکن شود از کُنْ فَكان

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۶۷۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2670

حکمِ حق گُسترد بهرِ ما بِساط(۷)

که: بگویید از طریقِ اِنبساط 

(۷) بِساط: هر چیز گستردنی مانند فرش و سفره

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۱۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1717

من تو را بی‌این کرامت‌ها ز پیش

خود تسلّی دادَمی از ذاتِ خویش

این کرامت بهرِ ایشان دادمت

وین چراغ از بهرِ آن بنهادمت

تو از آن بگذشته‌یی کز مرگِ تن

ترسی، وَز تفریقِ اجزایِ بدن

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۲۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1723

او همی ‌پنداشت کایشان در همآن

وهم و تخویفند و وسواس و گُمان

که بُوَدشان لرزه و تخویف(۸) و ترس

از توهّم‌ها و تهدیداتِ نَفْس(۹)

او نمی‌دانست کایشان رَسته‌اند

بر دریچهٔ نورِ دل بنشسته‌اند

(۸) تخویف: ترساندن

(۹) تهدیداتِ نَفْس: منظور وسوسه‌های روانی و یا تهدیدهایی است 

که از ناحیهٔ فرعون نسبت به شکنجه و قتل آنان صورت گرفت.

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۴۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1741

پا و زانواَش نلرزد هر دَمی

رو تُرُش کی دارد او از هر غمی؟

خیز فرعونا که ما آن نیستیم

که به هر بانگیّ و، غولی بیستیم

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۴۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1745

خوشتر از تجرید(۱۰) از تَن وز مِزاج

نیست ای فرعونِ بی‌الهامِ گیج

(۱۰) تجرید: مجّرد شدن و رهیدن از بدن مادّی

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۵۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1753

هر قدم را از سرِ بینش نهم

از عِثار و، اوفتادن وارَهم

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۸۳۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #834

گفت حق که بندگانِ جفتِ عَون

بر زمین آهسته می‌رانند و هَون(۱۱)

 حق تعالی فرموده است: بندگانی که مشمول یاری و عنایت حق قرار گرفته‌اند، 

در روی زمین به آهستگی و  فروتنی، (تسلیم و فضا گشایی)، گام برمی‌دارند.

(۱۱) هَون: نرمی و آسانی

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۱۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #213

زین کمین، بی صبر و حَزمی کَس نَجَست

حَزم را خود، صبر آمد پا و دست(۱۲)

(۱۲) پا و دست: کنایه از وسیله و ابزار

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۱۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #216

هر طرف غولی همی ‌خوانَد تو را

کِای برادر راه خواهی؟ هین بیا

ره نمایم، همرهت باشم رفیق

من قلاووزم(۱۳) در این راهِ دقیق

نی قلاوزست و، نی رَه دانَد او

یوسفا کم رو سویِ آن گرگ‌ْ‌خو

(۱۳) قلاووز: راهنما، پیشرو

------------

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۵۳۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #530

گفت: مُفتیِّ(۱۴) ضرورت هم تویی

بی‌ضرورت گر خوری، مُجرم شوی

ور ضرورت هست، هم پرهیز بِهْ

ور خوری، باری ضَمانِ(۱۵) آن بده

(۱۴) مُفتی: فتوا دهنده

(۱۵) ضَمان: تعهد کردن، به عهده گرفتن

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۱۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #219

حَزم، آن باشد که نفریبد تو را

چرب و نوش و دام‌هایِ این سرا

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۰ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #230

حَزم آن باشد که چون دعوت کنند

تو نگوئی: مست و خواهانِ من‌اند

دعوتِ ایشان، صفیرِ مُرغ دان

که کند صیّاد در مَکْمَن نهان

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۷۵ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #475

حازِمی(۱۶) باید که ره تا دِه بَرَد

حَزم نبود طمعْ طاعون آورد

(۱۶) حازم: محتاط و زیرک، با تدبیر

------------

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۷۷ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #477

کَس نداند مکرِ او اِلّا خدا

در خدا بگْریز و وارَه زآن دَغا

مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۹۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3196

تا کنی مر غیر را حَبر(۱۷) و سَنی(۱۸)

خویش را بدخو و خالی می‌کنی

(۱۷) حَبر: دانشمند، دانا

(۱۸) سَنی: رفیع، بلند مرتبه

------------

مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #151

مردهٔ خود را رها کرده‌ست او

مردهٔ بیگانه را جویَد رَفو

مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۴۷۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #479

دیده آ، بر دیگران، نوحه‌گری

مدّتی بنشین و، بر خود می‌گِری

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۸۶۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1865

آمد از حضرت ندا کِای مردِکار(۱۹)

ای به هر رنجی به ما امّیدوار

حُسنِ ظَنّ است و، امیدی خوش تو را

که تو را گوید به هر دَم برتر آ

هر زمان که قصدِ خواندن باشدت

یا ز مُصحف‌ها قِرائت بایدت

من در آن دَم وادَهَم چشمِ تو را

تا فرو خوانی، مُعَظَّم جوهرا

(۱۹) مردِکار: آن که کارها را به نحو احسن انجام دهد، 

ماهر، استاد، حاذق، لایق، مرد کار الهی.

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۸۷۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1875

لا نُسَلِّم(۲۰) و اعتراض، از ما برفت

چون عوض می‌آید از مفقود، زَفْت

چونکه بی‌آتش مرا گرمی رسد

راضیَم گر آتشش ما را کُشد

بی‌چراغی چون دهد او روشنی

گر چراغت شد، چه افغان می‌کنی؟

(۲۰) لا نُسَلِّم: تسليم نمی‌شويم

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۱۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1910

بهرِ یزدان می‌زید نه بهرِ گنج

بهرِ یزدان می‌مُرَد نه از خوف و رنج

هست ایمانش برایِ خواستِ او

نه برایِ جَنّت و اَشجار و جُو

ترکِ کفرش هم برایِ حق بُوَد

نه ز بیم آنکه در آتش رود

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۱۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1916

پس چرا لابه کُند او یا دعا

که بگردان ای خداوند این قضا؟

مرگِ او و، مرگِ فرزندانِ او

بهرِ حق، پیشش چو حلوا در گلو

نزعِ(۲۱) فرزندان، بَرِ آن باوفا

چون قَطایف(۲۲) پیشِ شیخِ بی‌نوا

پس چرا گوید دعا؟ الّا مگر(۲۳)

در دعا بیند رضایِ دادگر

(۲۱) نزع: جان کندن، در اصل به معنی کندن است.

(۲۲) قَطایف: نام حلوایی لطیف و خوش‌طعم

(۲۳) مگر: مگر در این بیت معنی تحقیق می‌دهد نه حرف استثناء

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۳۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1936

جزو از کل قطع شد، بیکار شد

عضو از تن قطع شد، مُردار شد

تا نپیوندد به کل بارِ دِگَر

مُرده باشد، نبودش از جان خبر

ور بجنبد، نیست آن را خود سَنَد

عضوِ نو بُبْریده هم جنبش کند

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۴۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1145

عقلِ جُزوی، گاه چیره، گَه نگون

عقلِ کلّی، ایمن از رَیْبُ الَْمنون(۲۴)

(۲۴) رَیْبُ الَْمنون: حوادثِ ناگوار

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۴۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1945

با چنین تقویٰ و اَوْراد(۲۵) و قیام

طالبِ خاصانِ حق بودی مُدام

در سفر مُعْظَم مُرادش آن بُدی

که دَمی بر بندهٔ خاصی زدی

این همی‌گفتی، چو می‌رفتی به راه

کُن قرینِ خاصگانم ای اله

(۲۵) اَوْراد: ذکرها، جمعِ وِرد

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۵۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1951

مِهر من داری چه می‌جویی دگر؟

چون خدا با توست، چون جویی بشر؟

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۵۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1955

حرص اندر عشقِ تو فخر است و جاه

حرص اندر غیرِ تو ننگ و تباه

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۶۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1960

همچو مُسْتَسقی کز آبش سیر نیست

بر هر آنچه یافتی بِالله مَایست

بی‌نهایت حضرت است این بارگاه

صدر را بگذار، صدرِ توست راه

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۷۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1971

می‌روم، یعنی نمی‌ارزد بدآن؟

عشقِ جانان کم مَدان از عشقِ نان

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۷۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1976

تو مَبین این پای‌ها را بر زمین

زآنکه بر دل می‌رود عاشق، یقین

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۰۴۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2040

چشم می‌مالیم، اینجا باغ نیست

یا بیابانی‌ست، یا مشکل رهی‌ست

ای عجب چندین دراز این گفت و گو

چون بود بیهوده؟ ور خود هست، کو؟

من همی‌گویم چو ایشان ای عَجَب

این چنین مُهری چرا زد صُنعِ رَب؟

زین تنازع‌ها محمّد در عجب

در تعجّب نیز مانده بُولهب

زین عجب تا آن عجب فرقی‌ست ژرف

تا چه خواهد کرد سلطانِ شِگَرف؟

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۰۵۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2053

آمد الهامِ خدا، کای با فُروز

می عجب داری ز کارِ ما هنوز؟

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۰۸۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2081

حافظان را گر نبینی ای عَیار(۲۶)

اختیارت را ببین بی‌اختیار

(۲۶) عَیار: مخفّفِ عَیّار به معنی جوانمرد

------------

مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۶۴۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #649

اختیار آن را نکو باشد که او

مالکِ خود باشد اندر اِتَّقُوا(۲۷)

چون نباشد حفظ و تقوی، زینهار(۲۸)

دور کن آلت، بینداز اختیار

(۲۷) اِتَّقُوا: تقوا پیشه کنید، پرهیز‌ کنید.

(۲۸) زینهار: برحذر باش؛ کلمهٔ تنبیه

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۰۹۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2093

جز به آبِ چشم نتوان شستن آن

چون نجاساتِ بواطن(۲۹) شد عیان

(۲۹) بواطن: جمع باطن

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۵۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2257

همچنین هر شهوتی اندر جهان

خواه مال و، خواه جاه و، خواه نان

هر یکی زینها تو را مستی کند

چون نیابی آن، خُمارت می‌زند

این خُمارِ غم، دلیل آن شده‌ست

که بدان مفقود، مستی‌ّات بُده‌ست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۶۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2263

دل، تو این آلوده را پنداشتی

لاجَرَم دل ز اهلِ دل برداشتی

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۶۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2269

دل نباشد غیر آن دریایِ نور

دل نظرگاهِ خدا، وآنگاه کور؟

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۷۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2274

هر که را دامن درست است و مُعَدّ(۳۰)

آن نثارِ دل بدآن کس می‌رسد

(۳۰) مُعَدّ: آماده شده

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۸۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2280

پیر، عقل آمد، نه آن مویِ سپید

مو نمی‌گنجد در این بخت و امید

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۹۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2295

سال‌ها در حسرتِ ایشان بماند

عمرها در شوقِ ایشان، اشک راند

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۸۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2287

او فضولی بوده است از اِنقباض(۳۱)

کرد بر مختارِ مطلق، اِعتراض

(۳۱) انقباض: دلتنگی و قبض

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۰۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2302

هین بجو، که رکنِ دولت، جُستن است

هر گشادی، در دل اندر بستن است

از همهٔ کارِ جهان، پرداخته

کو و کو می‌گو به جان، چون فاخته

نیک بنگر اندرین ای مُحْتَجِب

که دعا را، بست حق در اَسْتَجِبْ

قرآن کریم، سورهٔ غافر (۴۰)، آیهٔ ۶۰

Quran, Sooreh Al-Ghaafir(#40), Line #60

«وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ۚ 

إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ»

«پروردگارتان گفت: بخوانيد مرا تا شما را پاسخ گويم. 

آنهايى كه از پرستش من سركشى مى‌كنند زودا كه در عين خوارى به جهنم درآيند.»

هر که را دل پاک شد از اِعْتلال(۳۲)

آن دعااش می‌رود تا ذوالجلال

(۳۲) اِعْتلال: بيماری، علّت، عارضه

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۲۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2326

مَکسبِ کوران بُوَد لابه و، دعا

جز لبِ نانی نیابند از عطا

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۳۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2332

در دلِ من آن دعا انداختی

صد امید اندر دلم افراختی

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۳۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2335

اعتمادش بود بر خوابِ درست

در چَهْ و زندان جز آن را می‌نَجُست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۴۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2340

قایلِ این بانگ نآید در نظر

لیک دل بشناخت قایل را ز اثر

قوّتیّ و، راحتیّ و، مُسْنَدی

در میان جان فتادش ز آن ندا

 چاه شد بر وی بدآن بانگِ جلیل

گُلشن و بزمی چو آتش بر خلیل

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۴۸

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2348

هر که خوابی دید از روزِ اَلَسْت

مست باشد در رَهِ طاعات، مست

می‌کشد چون اشترِ مست این جوال

بی فُتور و، بی گُمان و، بی‌ملال

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۵۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2353

در اَلَسْت آن‌کو چنین خوابی ندید

اندرین دنیا نشد بنده و مُرید

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۵۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2355

پای، پیش و، پای، پس در راهِ دین

می‌نهد با صد تردّد بی‌یقین

وامْدارِ شرحِ اینم، نَک گرو

ور شتابستت، ز اَلَمْ نَشْرَح شنو

قرآن كريم، سورهٔ انشراح (۹۴)، آیات ۱ تا ۳

Quran, Sooreh Ash-Sharh(#94), Line #1-3

«أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ. وَوَضَعْنَا عَنْكَ وِزْرَكَ. الَّذِي أَنْقَضَ ظَهْرَكَ.»

«آيا سينه‌ات را برايت نگشوديم؟ و بار گرانت را از پشتت برنداشتيم؟ 

بارى كه بر پشت تو سنگينى مى‌كرد؟»

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۶۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2360

کور از خلقان طمع دارد ز جهل

من ز تو، کز توست هر دشوار، سهل

آن یکی کورم ز کوران بشمرید

او نیاز و جان و اخلاصم ندید

کوری عشق‌ست این کوریِّ من

حُبِّ یُعْمی و یُصِمّ است ای حَسَن

ای حَسَن بدان که عشق، موجب کوری و کری عاشق می‌شود.

کورم از غیرِ خدا، بینا بدو

مقتضایِ عشق این باشد بگو

تو که بینایی، ز کورانم مدار

دایرم برگردِ لطفت ای مدار

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۶۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2367

می‌نداند خلق، اَسرارِ مرا

ژاژ می‌دانند گفتارِ مرا

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۴۰۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2404

دوزخ‌ست آن خانه کآن بی روزن است

اصلِ دین، ای بنده رَوْزَن کردن است

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۰۱۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 3013, Divan e Shams

یار در آخر زمان کرد طَرَب سازیی

باطنِ او جِدِّ جِد، ظاهرِ او بازیی

جملهٔ عشّاق را یار بدین عِلم کُشت

تا نکُند هان و هان، جهلِ تو طنّازیی

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۴۶۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4466

عاشقان از بی‌مرادی‌هایِ خویش

با‌خبر گشتند از مولایِ خویش

بی‌مرادی شد قَلاووزِ(۳۳) بهشت

حُفَّتِ‌الْجَنَّة شنو ای خوشْ‌سرشت

حدیث نبوی

«حُفَّتِ‌الْجَنَّةُ بِالْمَكَارِهِ وَحُفَّتِ‌النَّارُ بِالشَّهَوَاتِ.»

«بهشت در چیزهای ناخوشایند پوشیده شده و دوزخ در شهوات.»   

(۳۳) قَلاووز: پیش‌آهنگ، پیشروِ لشکر

------------

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۳۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1639

هر زمان دل را دگر میلی دهم

هر نَفَس بر دل دگر داغی نَهَم

کُلُّ اَصْباحٍ لَنا شَأْنٌ جدید

کُلُّ شَیءٍ عَنْ مُرادی لا یَحید

در هر بامداد (هر لحظه) کاری تازه داریم، 

و هیچ کاری از حیطه مشیت من خارج نمی شود.

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۵۸۸

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #588

 خوابناکی کو ز یَقْظَت(۳۴) می‌جهد

  دایهٔ وسواس عِشوه‌ش می‌دهد

(۳۴) یَقْظَت: بیداری

------------

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۶۶۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 2666, Divan e Shams

به هر شیوه که گردد شاخ رقصان

نباشد غایب از بادِ بهاری

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۳۸۳۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #3839

یک عنایت بِهْ ز صد گون اجتهاد

جهد را خوف است از صد گون فَساد

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۱۱۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1113

هرچه صورت می‌‌وسیلت سازدش

زان وسیلت بحر، دُور اندازدش

 مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۸۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3187

ترک کن این جبر را که بس تهی‌ست

تا بدانی سِرِّ سِرِّ جبر چیست

ترک کن این جبرِ جمعِ مَنبَلان(۳۵)

تا خبر یابی از آن جبرِ چو جان

(۳۵) مَنبَل: تنبل، کاهل، بیکار

------------

مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۶۸۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2682

مر تو را مشغولیی بخشد درون 

که نپردازی از آن سویِ بُرون

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

آنکه به رقص آوَرَد پردهٔ دل بردَرَد

این همه بویِش کند، دیدنِ او خود جداست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۶۷۸

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4678

چون به من زنده شود این مُرده‌تن

جانِ من باشد که رُو آرَد به من

من کنم او را ازین جان محتشم

جان که من بخشم، ببیند بخششم

جانِ نامحرم نبیند رویِ دوست

جز همآن جان کاَصلِ او از کویِ اوست

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

دل چو شد از عشق گرم، رفت ز دل ترس و شرم

شد نفَسَش آتشین، عشق یکی اژدهاست

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۶۲۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #623

بنگر این کَشتیِّ خَلقان غرقِ عشق

اژدهایی گشت گویی حلقِ عشق

اژدهایی ناپدیدِ دلرُبا

عقل همچون کوه را او کهرُبا

عقلِ هر عطّار کآگه شد از او

طبله‌ها(۳۶) را ریخت اندر آبِ جو

رَو کزین جو برنیایی تا ابد

لَمْ یَکُن حَقّاً لَهُ کُفْواً اَحَد

قرآن کریم، سورهٔ اخلاص (۱۱۲)، آیهٔ ۴

Quran, Sooreh Al-Ikhlas(#112), Line #4

«وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ»

«و نه هيچ كس همتاى اوست.»

(۳۶) طبله: صندوقچه

------------

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۷۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 71, Divan e Shams

اگر نه عشقِ شمس‌الدین بُدی در روز و شب ما را

فراغت‌ها کجا بودی ز دام و از سبب ما را؟!

بت شهوت برآوردی، دَمار از ما ز تابِ خود

اگر از تابش عشقش، نبودی تاب و تب، ما را

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3214

علّتی بتّر ز پندارِ کمال

نیست اندر جانِ تو ای ذُودَلال(۳۷)

از دل و از دیده‌ات بس خون رود

تا ز تو این مُعْجِبی(۳۸) بیرون رود

علّت ابلیس اَنَا‌خیری بده‌ست

وین مرض، در نفسِ هر مخلوق هست

(۳۷) ذُودَلال: صاحب ناز و کرشمه

(۳۸) مُعْجِبی: خودبینی

------------

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۶۱۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #612

عشق و ناموس(۳۹)، ای برادر راست نیست

بر درِ ناموس ای عاشق مَایست

وقتِ آن آمد که من عریان شوم

نقش بگذارم، سراسر جان شوم

ای عدوِّ شرم و اندیشه بیآ

که دریدم پردهٔ شرم و حیا

حدیث

«اَلْحَیاءُ یَمْنَعُ الْایمان.»

«شرم، بازدارندهٔ ایمان است.»

(۳۹) ناموس: در اینجا به معنی آبروی تصنُّعی من ذهنی است.

-----------

مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۳۳۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2331

ایمنی بگذار و، جایِ خوف باش

بگذر از ناموس و رسوا باش و فاش

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۲۶۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1261

از کرم دان این که می‌‌ترساندت

تا به مُلک ایمنی بنشاندت‌‌

مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۱۵۳۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #1537

چارهٔ آن دل عطای مُبدِلی(۴۰) ‌است

دادِ او را قابلیّت شرط نیست

بلکه شرطِ قابلیّت دادِ(۴۱) اوست 

داد، لُبّ و قابلیّت هست پوست

(۴۰) مُبدِل: بَدَل کننده، تغییر دهنده.

(۴۱) داد: عطا، بخشش

------------

مولوی، دیوان شمس، غزل شماره ۵۶۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 560, Divan e Shams

عاشقِ دلبرِ مرا شرم و حیا چرا بُوَد؟

چونکه جمال این بُوَد، رسمِ وفا چرا بُوَد؟

لذّتِ بی‌کرانه‌ای است، عشق شده‌ست نامِ او

قاعده خود شکایت است، ور نه جفا چرا بُوَد؟

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

ساقیِ جان در قدح دوش اگر دُرد ریخت

دُردیِ ساقیِّ ما جمله صفا در صفاست

مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۰۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2072

پیش بینا، شد خموشی نفع تو

بهر این آمد خطاب اَنْصِتوا

مولوی، مثنوی،‌ دفتر پنجم،‌ بیت ۱۲۳۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #1232

 نه تو اَعطَیناکَ کَوثَر خوانده‌ای؟

پس چرا خشکی و تشنه مانده‌ای؟

یا مگر فرعونی و کوثر چو نیل

بر تو خون گشته‌ست و ناخوش، ای عَلیل

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

بادهٔ عشق ای غلام نیست حلال و حرام

پر کن و پیش آر جام، بنگر نوبت که راست

حافظ، دیوان غزلیات، غزل شمارهٔ ۲۷۶

Poem (Qazal) # 276, Divan e Hafez

ساقیا، در گردشِ ساغر تعلّل تا به چند؟

دور چون با عاشقان اُفتد تَسَلسُل بایدش

مولوی، مثنوی،‌ دفتر ششم،‌ بیت ۸۴۲ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #842

مشتری شو تا بجنبد دستِ من

لعل زاید معدنِ آبَسْتِ(۴۲) من

مشتری گرچه که سُست و بارِد(۴۳) است 

دعوتِ دين کن، که دعوت وارد است

باز پَرّان کن حَمامِ(۴۴) روح گیر

در رهِ دعوت طریقِ نوح گیر

خدمتی می‌کن برایِ کردگار

با قبول و ردِّ خلقانت چه کار؟

(۴۲) آبَسْت: آبستن

(۴۳) بارد: سرد

(۴۴) حَمام: كبوتر

------------

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

ای دلِ پاکِ تمام، بر تو هزاران سلام

جملهٔ خوبان غلام، جملهٔ خوبی تو راست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۵۱۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #517

دِه مرو، دِه مرد را احمق کند

عقل را بی نور و بی رونق کند

قولِ پیغمبر شنو ای مُجتبی

گورِ عقل آمد وطن در روستا

هر که در رُستا(۴۵) بُوَد روزیّ و شام

تا به ماهی عقلِ او نَبْوَد تمام

(۴۵) رُستا: مخفّف روستا

------------

حدیث

«لا تَسكُنِ الْكُفورَ فَاِنَّ ساكنَ الْكُفورِ كَساكِنِ الْقُبورِ.»

«در روستا منزل مَگُزین که ساکن در روستا 

همچون ساکن در قبر است.»

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۴۳۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #434

طَهِّرا بَیْتی(۴۶) بیان پاکی ‌است

گنج نور است، ار طلسمش خاکی است

 خانه دل را باید از پلیدی ها پاک کرد، کالبد عنصری، 

گنجینه انوار الهی است، گرچه طلسم آن، جسم خاکی است.

قرآن کریم، سوره بقره (۲)، آیه ۱۲۵

Quran, Sooreh Al-Baqarah(#2), Line #125

«… وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ.»

«… و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که خانه ام را پاک کنید 

برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان.»

(۴۶) طَهِّرا بَیْتی: خانه‌ام را پاک کنید.

------------------------

مجموع لغات:

(۱) اَیْمانِ: جمع یمین، سوگند

(۲) یَمین: دست راست

(۳) کَرَشم: مخفّف کرشمه، ناز و غمزه و اشاره به چشم و 

ابرو، تجّلیِ جلالیِ حضرت حق تعالی

(۴) بر کیوان زدند: به عالی‌ترین مرتبه آسمان رساندند.

(۵) سَقیم: بیمار

(۶) نَفَخْتُ: دمیدم

(۷) بِساط: هر چیز گستردنی مانند فرش و سفره

(۸) تخویف: ترساندن

(۹) تهدیداتِ نَفْس: منظور وسوسه‌های روانی و یا تهدیدهایی است 

که از ناحیهٔ فرعون نسبت به شکنجه و قتل آنان صورت گرفت.

(۱۰) تجرید: مجّرد شدن و رهیدن از بدن مادّی

(۱۱) هَون: نرمی و آسانی

(۱۲) پا و دست: کنایه از وسیله و ابزار

(۱۳) قلاووز: راهنما، پیشرو

(۱۴) مُفتی: فتوا دهنده

(۱۵) ضَمان: تعهد کردن، به عهده گرفتن

(۱۶) حازم: محتاط و زیرک، با تدبیر

(۱۷) حَبر: دانشمند، دانا

(۱۸) سَنی: رفیع، بلند مرتبه

(۱۹) مردِکار: آن که کارها را به نحو احسن انجام دهد، ماهر، استاد، حاذق، لایق، مرد کار الهی.

(۲۰) لا نُسَلِّم: تسليم نمی‌شويم

(۲۱) نزع: جان کندن، در اصل به معنی کندن است.

(۲۲) قَطایف: نام حلوایی لطیف و خوش‌طعم

(۲۳) مگر: مگر در این بیت معنی تحقیق می‌دهد نه حرف استثناء

(۲۴) رَیْبُ الَْمنون: حوادثِ ناگوار

(۲۵) اَوْراد: ذکرها، جمعِ وِرد

(۲۶) عَیار: مخفّفِ عَیّار به معنی جوانمرد

(۲۷) اِتَّقُوا: تقوا پیشه کنید، پرهیز‌ کنید.

(۲۸) زینهار: برحذر باش؛ کلمهٔ تنبیه

(۲۹) بواطن: جمع باطن

(۳۰) مُعَدّ: آماده شده

(۳۱) انقباض: دلتنگی و قبض

(۳۲) اِعْتلال: بيماری، علّت، عارضه

(۳۳) قَلاووز: پیش‌آهنگ، پیشروِ لشکر

(۳۴) یَقْظَت: بیداری

(۳۵) مَنبَل: تنبل، کاهل، بیکار

(۳۶) طبله: صندوقچه

(۳۷) ذُودَلال: صاحب ناز و کرشمه

(۳۸) مُعْجِبی: خودبینی

(۳۹) ناموس: در اینجا به معنی آبروی تصنُّعی من ذهنی است.

(۴۰) مُبدِل: بَدَل کننده، تغییر دهنده.

(۴۱) داد: عطا، بخشش

(۴۲) آبَسْت: آبستن

(۴۳) بارد: سرد

(۴۴) حَمام: كبوتر

(۴۵) رُستا: مخفّف روستا

(۴۶) طَهِّرا بَیْتی: خانه‌ام را پاک کنید.

----------------------------

************************

تمام اشعار برنامه بر اساس فرمت سایت گنج نما برای جستجوی آسان

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

کالبد ما ز خواب کاهل و مشغول خاست

آنکه به رقص آورد کاهل ما را کجاست

آنکه به رقص آورد پرده دل بردرد

این همه بویش کند دیدن او خود جداست

جنبش خلقان ز عشق جنبش عشق از ازل

رقص هوا از فلک رقص درخت از هواست

دل چو شد از عشق گرم رفت ز دل ترس و شرم

شد نفسش آتشین عشق یکی اژدهاست

ساقی جان در قدح دوش اگر درد ریخت

دردی ساقی ما جمله صفا در صفاست

باده عشق ای غلام نیست حلال و حرام

پر کن و پیش آر جام بنگر نوبت که راست

ای دل پاک تمام بر تو هزاران سلام

جمله خوبان غلام جمله خوبی تو راست

سجده کنم پیش یار گوید دل هوش دار

دادن جان در سجود جان همه سجده‌هاست

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

کالبد ما ز خواب کاهل و مشغول خاست

آنکه به رقص آورد کاهل ما را کجاست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۰۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1603

من بدم غافل به شغل قال و قیل

بود در باطن چنین رنجی ثقیل

چون به جد مشغول باشد آدمی

او ز دید رنج خود باشد عمی

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۴۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1644

هر زمان دل را دگر رایی بود

آن نه از وی لیک از جایی بود

پس چرا ایمن شوی بر رای دل

عهد بندی تا شوی آخر خجل

این هم از تأثیر حکم است و قدر

چاه می‌بینی و نتوانی حذر

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۸۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1687

گفت می‌دانم سبب این نیش را

می‌شناسم من گناه خویش را

من شکستم حرمت ایمان او

پس یمینم برد دادستان او

من شکستم عهد و دانستم بدست

تا رسید آن شومی جرأت به دست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۹۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1692

وآن که او دانست او فرمان‌رواست

با خدا سامان پیچیدن کجاست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۵۱۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2515

چشم بر اسباب از چه دوختیم

گر ز خوش‌چشمان کرشم آموختیم

هست بر اسباب اسبابی دگر

در سبب منگر در آن افگن نظر

انبیا در قطع اسباب آمدند

معجزات خویش بر کیوان زدند

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۵۲۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2520

جمله قرآن هست در قطع سبب

عز درویش و هلاک بولهب

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۲۳۱۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2313

چشم‌ بند خلق جز اسباب نیست  

هر که لرزد بر سبب ز اصحاب نیست

مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۶۲۶ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1626

کار من بی علت است و مستقیم

هست تقدیرم نه علت ای سقیم

عادت خود را بگردانم به وقت

این غبار از پیش بنشانم به وقت

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۳۴۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 1344, Divan e Shams

دم او جان دهدت رو ز نفخت بپذیر

کار او کن فیکون‌ است نه موقوف علل

مولوی، مثنوی، دفتر اول، بیت ۱۳۸۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1381

حق قدم بر وی نهد از لامکان

آنگه او ساکن شود از کن فكان

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۶۷۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2670

حکم حق گسترد بهر ما بساط

که بگویید از طریق انبساط 

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۱۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1717

من تو را بی‌این کرامت‌ها ز پیش

خود تسلی دادمی از ذات خویش

این کرامت بهر ایشان دادمت

وین چراغ از بهر آن بنهادمت

تو از آن بگذشته‌یی کز مرگ تن

ترسی وز تفریق اجزای بدن

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۲۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1723

او همی ‌پنداشت کایشان در همآن

وهم و تخویفند و وسواس و گمان

که بودشان لرزه و تخویف و ترس

از توهم‌ها و تهدیدات نفس

او نمی‌دانست کایشان رسته‌اند

بر دریچه نور دل بنشسته‌اند

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۴۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1741

پا و زانواش نلرزد هر دمی

رو ترش کی دارد او از هر غمی

خیز فرعونا که ما آن نیستیم

که به هر بانگی و غولی بیستیم

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۴۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1745

خوشتر از تجرید از تن وز مزاج

نیست ای فرعون بی‌الهام گیج

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۷۵۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1753

هر قدم را از سر بینش نهم

از عثار و اوفتادن وارهم

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۸۳۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #834

گفت حق که بندگان جفت عون

بر زمین آهسته می‌رانند و هون

حق تعالی فرموده است بندگانی که مشمول یاری و عنایت حق قرار گرفته‌اند 

در روی زمین به آهستگی و  فروتنی تسلیم و فضا گشایی گام برمی‌دارند

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۱۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #213

زین کمین بی صبر و حزمی کس نجست

حزم را خود صبر آمد پا و دست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۱۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #216

هر طرف غولی همی ‌خواند تو را

کای برادر راه خواهی هین بیا

ره نمایم همرهت باشم رفیق

من قلاووزم در این راه دقیق

نی قلاوزست و نی ره داند او

یوسفا کم رو سوی آن گرگ‌خو

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۵۳۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #530

گفت مفتی ضرورت هم تویی

بی‌ضرورت گر خوری مجرم شوی

ور ضرورت هست هم پرهیز به

ور خوری باری ضمان آن بده

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۱۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #219

حزم آن باشد که نفریبد تو را

چرب و نوش و دام‌های این سرا

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۰ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #230

حزم آن باشد که چون دعوت کنند

تو نگوئی مست و خواهان من‌اند

دعوت ایشان صفیر مرغ دان

که کند صیاد در مکمن نهان

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۷۵ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #475

حازمی باید که ره تا ده برد

حزم نبود طمع طاعون آورد

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۷۷ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #477

کس نداند مکر او الا خدا

در خدا بگریز و واره زآن دغا

مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۹۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3196

تا کنی مر غیر را حبر و سنی

خویش را بدخو و خالی می‌کنی

مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #151

مرده خود را رها کرده‌ست او

مرده بیگانه را جوید رفو

مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۴۷۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #479

دیده آ بر دیگران نوحه‌گری

مدتی بنشین و بر خود می‌گری

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۸۶۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1865

آمد از حضرت ندا کای مردکار

ای به هر رنجی به ما امیدوار

حسن ظن است و امیدی خوش تو را

که تو را گوید به هر دم برتر آ

هر زمان که قصد خواندن باشدت

یا ز مصحف‌ها قرائت بایدت

من در آن دم وادهم چشم تو را

تا فرو خوانی معظم جوهرا

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۸۷۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1875

لا نسلم و اعتراض از ما برفت

چون عوض می‌آید از مفقود زفت

چونکه بی‌آتش مرا گرمی رسد

راضیم گر آتشش ما را کشد

بی‌چراغی چون دهد او روشنی

گر چراغت شد چه افغان می‌کنی

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۱۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1910

بهر یزدان می‌زید نه بهر گنج

بهر یزدان می‌مرد نه از خوف و رنج

هست ایمانش برای خواست او

نه برای جنت و اشجار و جو

ترک کفرش هم برای حق بود

نه ز بیم آنکه در آتش رود

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۱۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1916

پس چرا لابه کند او یا دعا

که بگردان ای خداوند این قضا

مرگ او و مرگ فرزندان او

بهر حق پیشش چو حلوا در گلو

نزع فرزندان بر آن باوفا

چون قطایف پیش شیخ بی‌نوا

پس چرا گوید دعا الا مگر

در دعا بیند رضای دادگر

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۳۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1936

جزو از کل قطع شد بیکار شد

عضو از تن قطع شد مردار شد

تا نپیوندد به کل بار دگر

مرده باشد نبودش از جان خبر

ور بجنبد نیست آن را خود سند

عضو نو ببریده هم جنبش کند

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۴۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1145

عقل جزوی گاه چیره گه نگون

عقل کلی ایمن از ریب المنون

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۴۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1945

با چنین تقوی و اوراد و قیام

طالب خاصان حق بودی مدام

در سفر معظم مرادش آن بدی

که دمی بر بنده خاصی زدی

این همی‌گفتی چو می‌رفتی به راه

کن قرین خاصگانم ای اله

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۵۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1951

مهر من داری چه می‌جویی دگر

چون خدا با توست چون جویی بشر

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۵۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1955

حرص اندر عشق تو فخر است و جاه

حرص اندر غیر تو ننگ و تباه

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۶۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1960

همچو مستسقی کز آبش سیر نیست

بر هر آنچه یافتی بالله مایست

بی‌نهایت حضرت است این بارگاه

صدر را بگذار صدر توست راه

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۷۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1971

می‌روم یعنی نمی‌ارزد بدآن

عشق جانان کم مدان از عشق نان

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۹۷۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1976

تو مبین این پای‌ها را بر زمین

زآنکه بر دل می‌رود عاشق یقین

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۰۴۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2040

چشم می‌مالیم اینجا باغ نیست

یا بیابانی‌ست یا مشکل رهی‌ست

ای عجب چندین دراز این گفت و گو

چون بود بیهوده ور خود هست کو

من همی‌گویم چو ایشان ای عجب

این چنین مهری چرا زد صنع رب

زین تنازع‌ها محمد در عجب

در تعجب نیز مانده بولهب

زین عجب تا آن عجب فرقی‌ست ژرف

تا چه خواهد کرد سلطان شگرف

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۰۵۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2053

آمد الهام خدا کای با فروز

می عجب داری ز کار ما هنوز

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۰۸۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2081

حافظان را گر نبینی ای عیار

اختیارت را ببین بی‌اختیار

مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۶۴۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #649

اختیار آن را نکو باشد که او

مالک خود باشد اندر اتقوا

چون نباشد حفظ و تقوی زینهار

دور کن آلت بینداز اختیار

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۰۹۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2093

جز به آب چشم نتوان شستن آن

چون نجاسات بواطن شد عیان

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۵۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2257

همچنین هر شهوتی اندر جهان

خواه مال و خواه جاه و خواه نان

هر یکی زینها تو را مستی کند

چون نیابی آن خمارت می‌زند

این خمار غم دلیل آن شده‌ست

که بدان مفقود مستی‌ات بده‌ست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۶۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2263

دل تو این آلوده را پنداشتی

لاجرم دل ز اهل دل برداشتی

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۶۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2269

دل نباشد غیر آن دریای نور

دل نظرگاه خدا وآنگاه کور

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۷۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2274

هر که را دامن درست است و معد

آن نثار دل بدآن کس می‌رسد

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۸۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2280

پیر عقل آمد نه آن موی سپید

مو نمی‌گنجد در این بخت و امید

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۹۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2295

سال‌ها در حسرت ایشان بماند

عمرها در شوق ایشان اشک راند

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۸۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2287

او فضولی بوده است از انقباض

کرد بر مختار مطلق اعتراض

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۰۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2302

هین بجو که رکن دولت جستن است

هر گشادی در دل اندر بستن است

از همه کار جهان پرداخته

کو و کو می‌گو به جان چون فاخته

نیک بنگر اندرین ای محتجب

که دعا را بست حق در استجب

قرآن کریم، سورهٔ غافر (۴۰)، آیهٔ ۶۰

Quran, Sooreh Al-Ghaafir(#40), Line #60

«وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ۚ 

إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ»

«پروردگارتان گفت: بخوانيد مرا تا شما را پاسخ گويم. 

آنهايى كه از پرستش من سركشى مى‌كنند زودا كه در عين خوارى به جهنم درآيند.»

هر که را دل پاک شد از اعتلال

آن دعااش می‌رود تا ذوالجلال

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۲۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2326

مکسب کوران بود لابه و دعا

جز لب نانی نیابند از عطا

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۳۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2332

در دل من آن دعا انداختی

صد امید اندر دلم افراختی

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۳۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2335

اعتمادش بود بر خواب درست

در چه و زندان جز آن را می‌نجست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۴۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2340

قایل این بانگ نآید در نظر

لیک دل بشناخت قایل را ز اثر

قوتی و راحتی و مسندی

در میان جان فتادش ز آن ندا

چاه شد بر وی بدآن بانگ جلیل

گُلشن و بزمی چو آتش بر خلیل

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۴۸

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2348

هر که خوابی دید از روز الست

مست باشد در ره طاعات مست

می‌کشد چون اشتر مست این جوال

بی فتور و بی گمان و بی‌ملال

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۵۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2353

در الست آن‌کو چنین خوابی ندید

اندرین دنیا نشد بنده و مرید

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۵۵

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2355

پای پیش و پای پس در راه دین

می‌نهد با صد تردد بی‌یقین

وامدار شرح اینم نک گرو

ور شتابستت ز الم نشرح شنو

قرآن كريم، سورهٔ انشراح (۹۴)، آیات ۱ تا ۳

Quran, Sooreh Ash-Sharh(#94), Line #1-3

«أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ. وَوَضَعْنَا عَنْكَ وِزْرَكَ. الَّذِي أَنْقَضَ ظَهْرَكَ.»

«آيا سينه‌ات را برايت نگشوديم؟ و بار گرانت را از پشتت برنداشتيم؟ 

بارى كه بر پشت تو سنگينى مى‌كرد؟»

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۶۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2360

کور از خلقان طمع دارد ز جهل

من ز تو کز توست هر دشوار سهل

آن یکی کورم ز کوران بشمرید

او نیاز و جان و اخلاصم ندید

کوری عشق‌ست این کوری من

حب یعمی و یصم است ای حسن

ای حسن بدان که عشق موجب کوری و کری عاشق می‌شود

کورم از غیر خدا بینا بدو

مقتضای عشق این باشد بگو

تو که بینایی ز کورانم مدار

دایرم برگرد لطفت ای مدار

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۶۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2367

می‌نداند خلق اسرار مرا

ژاژ می‌دانند گفتار مرا

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۴۰۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2404

دوزخ‌ست آن خانه کآن بی روزن است

اصل دین ای بنده روزن کردن است

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۰۱۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 3013, Divan e Shams

یار در آخر زمان کرد طرب سازیی

باطن او جد جد ظاهر او بازیی

جمله عشاق را یار بدین علم کشت

تا نکُند هان و هان جهل تو طنازیی

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۴۶۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4466

عاشقان از بی‌مرادی‌های خویش

با‌خبر گشتند از مولای خویش

بی‌مرادی شد قلاووز بهشت

حفت‌الجنه شنو ای خوش‌سرشت

حدیث نبوی

«حُفَّتِ‌الْجَنَّةُ بِالْمَكَارِهِ وَحُفَّتِ‌النَّارُ بِالشَّهَوَاتِ.»

«بهشت در چیزهای ناخوشایند پوشیده شده و دوزخ در شهوات.»   

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۶۳۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1639

هر زمان دل را دگر میلی دهم

هر نفس بر دل دگر داغی نهم

کل اصباح لنا شأن جدید

کل شیء عن مرادی لا یَحید

در هر بامداد هر لحظه کاری تازه داریم 

و هیچ کاری از حیطه مشیت من خارج نمی شود

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۵۸۸

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #588

خوابناکی کو ز یقظت می‌جهد

دایه وسواس عشوه‌ش می‌دهد

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۶۶۶

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 2666, Divan e Shams

به هر شیوه که گردد شاخ رقصان

نباشد غایب از باد بهاری

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۳۸۳۹

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #3839

یک عنایت به ز صد گون اجتهاد

جهد را خوف است از صد گون فساد

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۱۱۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1113

هرچه صورت می‌‌وسیلت سازدش

زان وسیلت بحر دور اندازدش

 مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۸۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3187

ترک کن این جبر را که بس تهی‌ست

تا بدانی سر سر جبر چیست

ترک کن این جبرِ جمع منبلان

تا خبر یابی از آن جبر چو جان

مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۶۸۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2682

مر تو را مشغولیی بخشد درون 

که نپردازی از آن سوی برون

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

آنکه به رقص آورد پرده دل بردرد

این همه بویش کند دیدن او خود جداست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۶۷۸

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4678

چون به من زنده شود این مرده‌تن

جان من باشد که رو آرد به من

من کنم او را ازین جان محتشم

جان که من بخشم ببیند بخششم

جان نامحرم نبیند روی دوست

جز همآن جان کصل او از کوی اوست

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

دل چو شد از عشق گرم رفت ز دل ترس و شرم

شد نفسش آتشین عشق یکی اژدهاست

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۶۲۳

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #623

بنگر این کشتی خلقان غرق عشق

اژدهایی گشت گویی حلق عشق

اژدهایی ناپدید دلربا

عقل همچون کوه را او کهربا

عقل هر عطار کآگه شد از او

طبله‌ها را ریخت اندر آب جو

رو کزین جو برنیایی تا ابد

لم یکن حقا له کفا احد

قرآن کریم، سورهٔ اخلاص (۱۱۲)، آیهٔ ۴

Quran, Sooreh Al-Ikhlas(#112), Line #4

«وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ»

«و نه هيچ كس همتاى اوست.»

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۷۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 71, Divan e Shams

اگر نه عشق شمس‌الدین بدی در روز و شب ما را

فراغت‌ها کجا بودی ز دام و از سبب ما را

بت شهوت برآوردی دمار از ما ز تاب خود

اگر از تابش عشقش نبودی تاب و تب ما را

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3214

علتی بتر ز پندار کمال

نیست اندر جان تو ای ذودلال

از دل و از دیده‌ات بس خون رود

تا ز تو این معجبی بیرون رود

علت ابلیس انا‌خیری بده‌ست

وین مرض در نفس هر مخلوق هست

مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۶۱۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #612

عشق و ناموس ای برادر راست نیست

بر در ناموس ای عاشق مایست

وقت آن آمد که من عریان شوم

نقش بگذارم سراسر جان شوم

ای عدو شرم و اندیشه بیآ

که دریدم پرده شرم و حیا

حدیث

«اَلْحَیاءُ یَمْنَعُ الْایمان.»

«شرم، بازدارندهٔ ایمان است.»

مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۳۳۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2331

ایمنی بگذار و جای خوف باش

بگذر از ناموس و رسوا باش و فاش

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۲۶۱

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1261

از کرم دان این که می‌‌ترساندت

تا به ملک ایمنی بنشاندت‌‌

مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۱۵۳۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #1537

چاره آن دل عطای مبدلی ‌است

داد او را قابلیت شرط نیست

بلکه شرط قابلیت داد اوست 

داد لب و قابلیت هست پوست

مولوی، دیوان شمس، غزل شماره ۵۶۰

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 560, Divan e Shams

عاشق دلبر مرا شرم و حیا چرا بود

چونکه جمال این بود رسم وفا چرا بود

لذت بی‌کرانه‌ای است عشق شده‌ست نام او

قاعده خود شکایت است ور نه جفا چرا بود

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

ساقی جان در قدح دوش اگر درد ریخت

دردی ساقی ما جمله صفا در صفاست

مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۰۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2072

پیش بینا شد خموشی نفع تو

بهر این آمد خطاب انصتوا

مولوی، مثنوی،‌ دفتر پنجم،‌ بیت ۱۲۳۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #1232

نه تو اعطیناک کوثر خوانده‌ای

پس چرا خشکی و تشنه مانده‌ای

یا مگر فرعونی و کوثر چو نیل

بر تو خون گشته‌ست و ناخوش ای علیل

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

باده عشق ای غلام نیست حلال و حرام

پر کن و پیش آر جام بنگر نوبت که راست

حافظ، دیوان غزلیات، غزل شمارهٔ ۲۷۶

Poem (Qazal) # 276, Divan e Hafez

ساقیا در گردش ساغر تعلل تا به چند

دور چون با عاشقان افتد تسلسل بایدش

مولوی، مثنوی،‌ دفتر ششم،‌ بیت ۸۴۲ 

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #842

مشتری شو تا بجنبد دست من

لعل زاید معدن آبست من

مشتری گرچه که سست و بارد است 

دعوت دين کن که دعوت وارد است

باز پران کن حمام روح گیر

در ره دعوت طریق نوح گیر

خدمتی می‌کن برای کردگار

با قبول و رد خلقانت چه کار

مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۴۷۲

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) # 472, Divan e Shams

ای دل پاک تمام بر تو هزاران سلام

جمله خوبان غلام جمله خوبی تو راست

مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۵۱۷

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #517

ده مرو ده مرد را احمق کند

عقل را بی نور و بی رونق کند

قول پیغمبر شنو ای مجتبی

گور عقل آمد وطن در روستا

هر که در رستا بود روزی و شام

تا به ماهی عقل او نبود تمام

حدیث

«لا تَسكُنِ الْكُفورَ فَاِنَّ ساكنَ الْكُفورِ كَساكِنِ الْقُبورِ.»

«در روستا منزل مَگُزین که ساکن در روستا 

همچون ساکن در قبر است.»

مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۴۳۴

Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #434

طهرا بیتی بیان پاکی ‌است

گنج نور است ار طلسمش خاکی است

خانه دل را باید از پلیدی ها پاک کرد کالبد عنصری

گنجینه انوار الهی است گرچه طلسم آن جسم خاکی است

قرآن کریم، سوره بقره (۲)، آیه ۱۲۵

Quran, Sooreh Al-Baqarah(#2), Line #125

«… وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ.»

«… و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که خانه ام را پاک کنید 

برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان.»